تاریخچه ایران خودرو :
ایران خودرو (با نام تجاری آیکو، IKCO) یک شرکت خودروسازی ایرانی است که دفتر مرکزی آن در تهران قرار دارد و در مرداد ۱۳۴۱ دو برادر بهنامهای احمد و محمود خیامی آن را بنیان نهادند. این شرکت نخست ایران ناسیونال نام داشت و نخستین گروه تولیدات آن، گونهای اتوبوس بود.
در سال ۱۳۴۵، با قراردادی با شرکت روتس انگلستان، ایران ناسیونال برنامهریزی تولید پیکان را انجام داد و از ۲۴ اردیبهشت ۱۳۴۶ کارخانهٔ ویژهٔ آن گشایش یافت و ساخت انبوه آن کلید خورد.
از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ پیکان در مدلهای کار، لوکس، جوانان، استیشن و وانت ساخته شد. انواع کامیون، اتوبوس، مینیبوس و آمبولانس نیز در این سالها با همکاری دایملربنز در این شرکت تولید میشد.
در سال ۱۳۵۲، شرکت هدفگذاری کرد که به خودکفایی برسد و محصولاتی تمام ایرانی به فروش برساند. در این راستا، چندین کارخانه و شرکت تامینکننده در سراسر ایران تأسیس شد. شرکت در سال ۱۳۵۶ دارای قصد جدی برای تولید جایگزین پیکان بود که با وقوع انقلاب ۱۳۵۷ و جنگ ایران و عراق، پروژه برهم زدهشد و پس از جنگ، این شرکت با پژو فرانسه و شریکهای خارجی برای تولید خودروهای تازه در ایران به توافق رسید.
در دههٔ ۱۳۶۰، این شرکت با توجه به آشفتگی اقتصادی ایران، تا نزدیکی تعطیلی کامل پیش رفت که با اعلام آمادگی پژو برای همکاری، ایران خودرو دچار تحولی بزرگ شد. پژو به شریک ایران خودرو در ایران تبدیل شد و محصولات این شرکت را در شمار بسیار بالا در ایران به فروش رساند. پژو ۴۰۵، ۲۰۶، ۲۰۷ و پارس توانستند بخش بزرگی از بازار ایران را در اختیار بگیرند که سود قابلتوجهی برای شرکت فرانسوی داشت. ایران خودرو با رنو، دیگر شرکت خودروسازی فرانسوی نیز همکاری کرد و ال۹۰، از محصولات ارزانقیمت این شرکت را به شکلی موفق در بازار ایران به فروش رساند.
بسیاری از کارشناسان ایرانی باور دارند که با نبود مدیریت درست، ایران خودرو از شرکتی خودکفا به یک ابزار فروش برای شرکتهای خارجی تبدیل شدهاست. با این وجود، این شرکت دو خودروی کاملاً اختصاصی سمند (۲۰۰۲) و دنا (۲۰۱۵) را تولید کردهاست. سمند محصول سال ۲۰۰۲، نخستین خودروی ملی ایران نامیده شد.
بنیانگذاری توسط برادران خیامی
شرکت ایرانخودرو در مرداد ۱۳۴۱ با سرمایهای نزدیک به یکصد میلیون ریال توسط برادران خیامی بنیان نهاده شد و در شهریور همان سال با شماره ثبت ۸۳۵۲ و شناسهٔ ملی ۱۰۱۰۰۳۶۰۷۹۴ در ادارهٔ ثبت شرکتهای تهران به ثبت رسید. نخستین گروه تولیدات این شرکت، اتوبوسهای معروف به «الپی» بودند که شاسی آنها از آلمان وارد میشد.
شرکت ایران ناسیونال در سال ۱۳۴۸، کارخانه تولید موتور دیزل اتوبوس و کامیون خود را در تبریز با عنوان شرکت تولید موتورهای دیزل ایران (I.D.E.M) و با سرمایهگذاری مستقیم دایملربنز آلمان و همچنین در همین سال کارخانه تولید گیربکس کامیون و اتوبوس خود را با نام شرکت چرخشگر در همین منطقه، با سرمایهگذاری مستقیم ZF آلمان، بنیانگذاری نمود.
مصادره پس از انقلاب ۱۳۵۷ و دوران پس از آن
در سال ۱۳۵۷ با توجه به نیاز به خودرویی جدید و اینکه تولید جایگزینی برای پیکان در دستور کار شرکت قرار گرفته بود، قراردادی با پژو بسته شد و تولید پژو ۳۰۵ در برنامه قرار گرفت اما با وقوع انقلاب ۱۳۵۷، در جریان مصادره اموال و داراییها، همه اموال و داراییهای برادران خیامی، از جمله ایران ناسیونال و شرکتهای مربوط به آن مصادره شد و در اختیار دولت قرار گرفت و این قرارداد نیز فسخ شد.
کمی پس از انقلاب ۱۳۵۷، اخباری مبنی بر تلاش جهت تخریب کارخانههای ایران ناسیونال پخش شد و برخی گروههای تندروی انقلابی، با ادامهٔ فعالیت این شرکت موافق نبودند. با انقلاب ۱۳۵۷ و وقوع جنگ ایران و عراق، صنایع ایران خودرو دچار زیان، فرسودگی و مشکلات فراوان شد که تا اواسط دهه ۱۳۶۰ ادامه داشتند. در سال ۱۳۶۷ با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت از سوی ایران و عراق، مقدمات ساخت پژو ۴۰۵ فراهم شد و این خودروی فرانسوی توانست فروش بسیار خوبی در بازار ایران داشته باشد.
در سال ۱۳۶۸ همزمان با تأکید دولت ایران بر تولید خودروهایی که کاربری همگانی داشته باشند، ایران خودرو سالنی را برای تولید اتوبوس در نظر گرفت که این سالن در دو شیفت، سالانه ۶۰۰۰ دستگاه اتوبوس میساخت. همزمان با توقف ساخت پیکان و نداشتن نیروی محرکه برای آن، پژو قراردادی با ایران خودرو بست و این شرکت تصمیم به نصب موتور ۵۰۴ بر روی پیکان گرفت. در سال ۱۳۷۰ نیز تولید پیکان دوباره آغاز شد و شرکت ساپکو بنیان نهاده شد.
در سال ۱۳۷۳ تدوین برنامهای هفت ساله برای شرکت ایران خودرو صورت گرفت. افزایش تیراژ تولید بیش از ۳۰۰ هزار دستگاه در سال نیز در همین سال رخ داد. از جمله اهداف استراتژیک در برنامهٔ هفتساله، موضوع کیفیت خودروها و بهبود مستمر آن بود که در راستای آن، استاندارد ایزو ۹۰۰۰ و بهرهمندی از نظام تضمین کیفیت در نظر گرفته شدند و تا پایان سال ۱۳۷۷، بسیاری از واحدهای تولیدی گواهینامه ایزو ۹۰۰۲ دارا بودند.
با ایجاد مرکز پژوهش، در دهه ۱۳۷۰ طراحی سمند روی پلتفرم پژو ۴۰۵ صورت گرفت و این خودرو در سال ۱۳۸۱ به تولید انبوه رسید. این برای نخستینبار بود که یک شرکت ایرانی، خودرویی با طراحی ویژه خود را میسازد و پس از این، ایران خودرو قادر بود طرحهای گوناگونی بر روی سمند بگذارد و محصولات ویژهٔ خود را به فروش برساند. این خودرو توانست موفقیت بسیاری در فروش کسب کند و تولید آن تا دهه ۲۰۲۰ ادامه یافت.
دهه ۱۳۸۰
در سال ۱۳۸۲، پروژههای پارس سال، سمند سال آغاز گردید و در سال ۱۳۸۳ نیز چند تغییر جزئی در خودروها اعمال شد و مدلهایی به آنان افزوده شد.
در سال ۱۳۸۴، خودروی پیکان از فهرست محصولات شرکت ایران خودرو حذف شد. در این سال همچنین موتوری با عنوان «موتور ملی» پایه گازسوز طراحی شد.
در سال ۱۳۸۵، خط تولید موتور ملی با حضور رئیسجمهوری ایران راه اندازی شد. در همین سال پروژههای فرامرزی تولید سمند آذربایجان، بلاروس، سوریه و ونزوئلا به بهرهبرداری رسیدند. در توافقی جدید با یک شرکت خارجی، در این سال ال نود، با همکاری شرکت رنو به فهرست محصولات شرکت افزوده شد. در سال ۱۳۸۶ نیز ایران خودرو خطوط تولید خود را تبریز، سنگال و مصر راه اندازی و محصول جدید سمند سورن به بازار ارائه نمود.
در سال ۱۳۸۷، این شرکت خودرویی با نام رانا طراحی کرد که بر پایه محصولات شرکتهای خارجی بودهاست و شباهت بسیاری به پژو ۲۰۶ دارد. در این سال ایران خودرو به عنوان صادرکننده نمونه ایران، جایزه ملی صادرات را کسب کرد.
در سال ۱۳۸۹، رکورد تولید ۷۵۵٫۵۵۵ دستگاه خودرو سبک برای نخستینبار در تاریخ خاورمیانه، توسط ایران خودرو انجام شد. نزدیک به نیمی از سهم تولید خودرو سبک کشور در اختیار ایران خودرو قرار گرفت و این شرکت در سودآوری و اشتغالزایی در ایران بسیار موفق عمل کرد.
در دهه ۱۳۹۰، با وجود طراحی سومین خودروی اختصاصی ایران خودرو، با نام دنا (همچنین دنا پلاس)، این شرکت به عرضهٔ محصولات شرکتهای خارجی همانند پژو و رنو ادامه داد و به دنبال توافقهای جدید با این شرکتها بود.
پایان سال ۱۳۹۰، ایران خودرو همچنان از رکوردشکنیهای پیدرپی تولید خود سود میبرد که پژو پس از ۲۰ سال به همکاری با ایران خودرو پایان داد.
ایساکو شرکت تهیه و توزیع قطعات و لوازم یدکی محصولات ایران خودرو است که در تاریخ ۱۳۵۶/۸/۱ در قالب شرکت سهامی خاص بنیان نهاده شد. این شرکت دارای فروشگاههایی در سراسر ایران است و محصولات آن دارای نشان تجاری این شرکت هستند.[۱۵]
امداد خودرو
امداد خودرو شرکتی است که خدمات امدادی را در همهٔ ساعات شبانهروز در سراسر ایران ارائه میدهد و برای مشتریان ایران خودرو قابل دسترس است و در صورت داشتن کارتهای آن، امکان استفاده از خدمات رایگان وجود دارد.
کارخانههادرون ایران
https://www.ikco.ir/ وبسایت رسمی ایران خودرو
ایران خودرو تهران: سایت مرکزی ایران خودرو در جاده مخصوص
ایران خودرو خراسان: این شرکت در پنجم دی ماه ۱۳۷۹ به منظور تولید گونههای خودرو سواری و تجاری مانند سدان، SUV، ون، وانت و کامیونت تأسیس شد.
ایران خودرو تبریز: هماکنون خودرو سمند و سمند سورن پلاس در ایران خودرو تبریز ساخته میشود.
ایران خودرو سمنان: کارخانهای در اختیار بخش خصوصی که هماکنون همکاری آن با ایران خودرو قطع و گروه فردا موتور در آن فعال است.
ایران خودرو فارس: هماکنون در این واحد پژو پارس تولید میگردد.
ایران خودرو مازندران: شرکت ایران خودرو مازندران در سال ۱۳۸۹ با تولید شمار ۱۹۱۷ دستگاه سمند سریر فعالیت خود را آغاز کرد.
ایران خودرو کرمانشاه: ظرفیت ساخت خودرو در این واحد تولیدی ۳۰ هزار دستگاه در سال میباشد.
بیرون ایران
ایران خودرو تاکنون در کشورهای ونزوئلا، سنگال، بلاروس، عراق، سوریه و جمهوری آذربایجان کارخانجاتی را برای تولید خودرو احداث کردهاست. امیر خجسته، نماینده مجلس از همدان، به خبرگزاری فارس گفتهاست که شرکت ایران خودرو ۱۰۰ میلیون دلار، در کشور سنگال سرمایهگذاری کردهاست، اما «هیچ تولید و منفعتی» نداشتهاست.
به گزارش رادیو فردا، در میان واحدهای تولیدی ایران خودرو در خارج از کشور، تنها واحدهای تولیدی در سوریه و عراق و تاحدودی نیز آذربایجان، توجیه اقتصادی داشتهاند.
جمهوری آذربایجان
در سال ۱۳۸۵، نخستین کارخانه برونمرزی خودروسازی ایران در جمهوری آذربایجان گشایش یافت که به تولید خودروی سواری سمند با نام آذ-سمند میپرداخت.
در آن زمان هنوز سمند امکان فروش جهانی را داشت. در اوایل فروش سمند در این کشور با استقبال نسبتاً مناسبی روبرو شد و وجود قطعات یدکی در زمان کوتاه یکی از دلایل خریداران بودهاست. با شدتگرفتن تحریمها و زیانده شدن ایران خودرو در زمان ریاستجمهوری محمود احمدینژاد ایران خودرو دچار بحران شد و خط تولید سمند در آذربایجان، در سال ۱۳۸۹ بسته شد.
در آخر میتوانید محصولات تولید شده برای خودرو های ایرانخودرو را از طریق لینک زیر مشاهده کنید.